Medijska humanizacija zločinca: Byronov heroj kao simbol otpora sustavu

Marta Vukasović - Prethodno priopćenje
Viktorija Car

Media Humanization of a Criminal: Byron’s Hero as a Symbol of Resistance to the System

Sažetak
Prema teoriji kulturalne kriminologije, postmoderni mediji pri prikazivanju nasilja i zločina kreiraju društvo spektakla, jer takve događaje nerijetko prezentiraju kao zabavu i senzaciju da bi privukli pažnju publike. Nasilje i kriminal temeljna su povreda društvene norme i pravnog poretka te zbog toga i prožimaju medijski prostor. U fokusu ovog rada su medijski okviri i narativi koji se bave kriminalom, a kojima se publici nude objašnjenja zločina i motiva za njegovo počinjenje. Cilj ovog istraživanja je da na temelju teorijskih pretpostavki kulturalne kriminologije utvrdi koji su medijski okviri korišteni u informativnim izvještajima triju nacionalnih televizija prilikom izvještavanja o Filipu Zavadlavu, osuđenom za trostruko ubojstvo u Splitu. Zadaća je pritom analizirati postupke medijske humanizacije zločinca kroz narativne elemente bajronizma, odnosno karakteristike antiheroja koje su preuzete iz tekstova popularne kulture, a koje se pripisuju počinitelju zločina. Istraživanjem je utvrđena zastupljenost jedne od najvažnijih karakteristika Byronovog heroja koja počinitelja zločina stavlja u položaj žrtve-zločinca da bi se ukazalo na njegov nepovoljan položaj u društvu te kod publike izazvalo suosjećanje i dodjeljivanje statusa heroja.

Abstract
According to theory of cultural criminology, when representing violence and crime postmodern media create a society of spectacle. Such events are then presented as entertainment and sensation, to attract the audience. Criminal behaviour and violence are what represent a fundamental violation of the social norm and the legal order, which is why they pervade the media space. In the focus of this paper studies are media frames and narratives that deal with crime and offer the audience a deeper explanation of the crime itself and the motives for its commission. Based on the theoretical assumptions of cultural criminology, this research aims to determine the media frames used in the three national televisions news reports about Filip Zavadlav, convicted of triple murder in Split. Also, the task is to spot the actions of media humanization of the criminal through the narrative elements of Byronism and the characteristics of antiheroes that are taken from the popular culture texts, which are attributed to the perpetrator of the crime. Through the analysis of media texts were established the representation of one of the most important characteristics of Byron’s hero, which puts the perpetrator in the position of a victim-criminal, to point out his unfavourable position in society and provoke sympathy of the audience.